ጥሬ ኮዱን ለየቴቭኒን እርግጥ ለማየት

[[Image:Thevenin equivalent.png|frame|right|   የተወሳሰበው የግራው የኤሌክትሪክ ዑደት በቴቭኒን እርጉጥ  መሰረት ተቃሎ በተመጣጣኙ የቀኝ ዑደት ይተካል ። ]]
{{ሊኒያር መረብ ትንታኔ}}
'''የቴቭኒን እርግጥ'''   የተወሳሰበን የኤሌክትሪክ ዑእት ወደ ቀላል ተመጣጣኝ ዑደት የምንልወጥበት መንገድ ነው።  በእርግጡ መሰረት  ብዙ  [[ባትሪ]] ፣ [[ኤሌክትሪክ ጅረት ምንጭ|የኤሌክትሪክ ጅረት ምንጮች]] እና ሁለት ጫፍ ያላቸው [[ተቃዋሚ|ተቃዋሚዎች]] (ሬዚዝተርስ)   ያለውን የ[[ኤሌክትሪክ ዑደት]]  በአንድ [[የቮልቴጅ አመንጭ]]ና  ከርሱ ጋር [[በተቀጠለ]]  አንድ [[ተቃዋሚ]]  ዑደት ሊተካ ይችላል ነው። ስለሆነም ውስብስብ የሚመስልን አንድ ዑደት ወደ ቀላል ዑደት በቴቭኒን እርጉጥ ማሻገር ይቻላል።

የቴቭኒን እርግጥ መጀመሪያ ይተደረሰበት በ[[ኸርማን ሄልሞዝ]] በ1845 ቢሆንም ከንደገና በ1875  በፈረንሳዩ [[ላየን ቴቭኒን]] ከንደገና ስለተደረሰበት በዚህ በሁለተኛው ሳይንቲስት ስም እስካሁን ይጠራል።

== የቴቭኒን እኩያ == 
ብዙ የተወሳሰበ አንድ ዑደት በ[[ተቃዋሚ]]ና ከርሱ ጋር በቀጠለ የቮልቴጅ ምንጭ  ቀላል ዑደት ሲተካ፣ ይህ አዲሱ ዑደት[[ የቴቭኒን እኩያ]] ይባላል።  ማለት አንድ ቴሌቭዥን፣  ውስጡ ያለውን ውጥንቅጡ የወጣ ዑደት በአንዲት [[ተቃዋሚ]] እና [[ባትሪ]] እንደመተካት ማለት ነው (ለምሳሌ ነው እንጂ ይሄ በተግባር አይሰራም ምክንያቱም ቴሌቭዥን በውስጡ [[ዳዮድ]] እና መሰል ሊኒያር ያልሆኑ የኤሌክትሪክ አካላት አሉት፣ የቴቭኒን እርግጥ ደግሞ የሚሰራ ለሊኒያር የኤሌክትሪክ ዑደት ብቻ ነው)።

=== የቴቭኒን እኩያ አቀማመር  ===
# የዑደቱ ጭነት ይወገዳል። ስለሆነም ዑደቱ በጭነቱ  ቦታ ክፍት ዑደት ይፈጥራል ( ማለት በA እና B ጫፎች ላይ የሚገኝ ማናቸውም ጭነት ይወገዳል)
# በዚህ በጭነቱ ምትክ በተሰራ ክፍት ዑደት ላይ ያለው ወጭው ቮልቴጅ ''V''<sub>AB</sub>  ይሰላል።  ይህ እንዲህ [[የቴቭኒን ቮልቴጅ]]  ''V''<sub>Th</sub> የሚሰኘው ነው።
# ከዚያም  የጭነቱን ማያያዣ ጫፎች በ[[ኮንታት ዑደት|ቀጥታ በሽቦ በማያያዝ]] በዚህ ሽቦ ውስጥ የሚጓዘውን የ[[ኤሌክትሪክ ጅረት]]  ''I''<sub>AB</sub> መለካት (ማስላት)። የ[[ቴቭኒን ተቃዋሚ]] እንግዲህ የቴቭኒንን ቮልቴጅ ለቴቭኒን ጅረት በማካፈል ይሰላል። 

3ኛውን ደረጃ በሌላ መንገድም ማግኘት ይቻላል። 
:3ሀ. ሁሉንም የቮልቴጅ ምንጮች በ[[ኮንታት ዑደት|ቀጥታ ሽቦ]] መተካት።  የኤሌክትሪክ ጅረት ምንጮችን ደግሞ በክፍት ዑደት መተካት።
:3ለ. በጫፍ A እና B መካከል ያለውን ተቃውሞ ማስላት። ይሄውም የቴቭኒን ተቃዋሚ ''R''<sub>Th</sub> ይሰኛል። 

====ምሳሌ====

{|
|[[Image:Thevenin and norton step 1.png|framed|left|Step 0: ውስብስብ ዑደት]] || [[Image:Thevenin step 2.png|framed|right|Step 1: እኩያ ወጭ ቮልቴጅ ሲሰላ]] 
|-
|[[Image:Thevenin and norton step 3.png|framed|left|Step 2: እኩያ ተቃውሞ ሲሰላ]]
||[[Image:Thevenin step 4.png|framed|right|Step 3:  ለተወሳሰበው የመጀመሪያ ዑደት አጠቃላዩ እኩያ ዑደት]]
|}

ከላይ የተሰጠው ዑደት እኩያ በሂሳብ ቋንቋ እንዲህ ይተረጎማል

:<math>
V_\mathrm{Th}
= {R_2 + R_3 \over (R_2 + R_3) + R_4} \cdot V_\mathrm{1}
</math>

::<math>
= {1\,\mathrm{k}\Omega + 1\,\mathrm{k}\Omega \over (1\,\mathrm{k}\Omega + 1\,\mathrm{k}\Omega) + 2\,\mathrm{k}\Omega} \cdot 15 \,\mathrm{V}
</math>

::<math>
= {1 \over 2} \cdot 15 \, \mathrm{V} = 7.5 \,\mathrm{V}
</math>
( ''R''<sub>1</sub>  እዚህ ስሌት ላይ ፋይዳ የለውም። ለዚህ ምክንያቱ የዑደቱ በጫፍ A እና B መካከል የተፈጠረው ክፍት ዑደት ነው።  ማለት በሁለቱ ጫፎች መካከል የኤሌክትሪክ ጅረት መንቀሳቀስ ስለማይችል በ  R<sub>1</sub>  ውስጥ ምንም ጅረት የለም ስለሆነም ምንም ቮልቴጅ የለም ([[የኦም ህግ]]) )

እኩያ ተቃዋሚው ደግሞ በሂሳብ እንዲህ ይተረጎማል:

: <math>
R_\mathrm{Th} = R_1 + \left [  \left ( R_2 + R_3 \right ) \| R_4 \right ) ]
</math>
:: <math>
= 1\,\mathrm{k}\Omega + \left [  \left ( 1\,\mathrm{k}\Omega + 1\,\mathrm{k}\Omega \right ) \| 2\,\mathrm{k}\Omega \right ) ]
</math>
:: <math>
= 1\,\mathrm{k}\Omega + \left({1 \over ( 1\,\mathrm{k}\Omega + 1\,\mathrm{k}\Omega )} + {1\over (2\,\mathrm{k}\Omega ) }\right)^{-1} = 2\,\mathrm{k}\Omega
</math>

== የቴቭኒን እርግጥ የስራ ወሰን ==
* የቴቭኒን እርግጥ እሚሰራ ለ[[ሊኒያር ዑደት]] ብቻ ነው። ስለሆነም በተግባር ሲውል ጥንቃቄ ያሻዋል ምክንያቱም ብዙ ዑደቶች ሊኒያረ ከሚሆኑበት የማይሆኑበት ሁኔታ ይበዛልና። 
* የቴቭኒን እኩያ ጅረት-ቮልቴጅ ጠባይ ከዑደቱ ጭነት አንጻር ብቻ ነው ስሜት የሚሰጠው።
* የቴቭኒን እኩያ  ኃይል ፍጆታ ከዋናው ዑደት ኃይል ፍጆታ ጋር ሁልጊዜ አንድ አይደለም። 


== ተጨማሪ ንባብ {{en}} == 
* [http://tcts.fpms.ac.be/cours/1005-01/equiv.pdf  የተመጣጣኝ ዑደት ጽንሰ ሃሳብ አመሰራረት (እንግሊዝኛ) ] {{Wayback|url=http://tcts.fpms.ac.be/cours/1005-01/equiv.pdf |date=20070927185110 }}
* [http://www.allaboutcircuits.com/vol_1/chpt_10/8.html  ቴቭንን እርግጥ]
* [http://www.tedpavlic.com/teaching/osu/ece209/support/circuits_sys_review.pdf ECE 209: ዑደቶች እንደ  LTI ስርዓት] {{Wayback|url=http://www.tedpavlic.com/teaching/osu/ece209/support/circuits_sys_review.pdf |date=20090319235156 }} &mdash; 

[[መደብ: ኤሌክትሪክ ዑደት]]